VI FESTIWAL MUZYKI MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I ETNICZNYCH RZECZYPOSPOLITEJ - DZIEŃ 1

Dzień pierwszy: Kozak System, Dagadana

VI FESTIWAL MUZYKI MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I ETNICZNYCH RZECZYPOSPOLITEJ

21-23.11.2022, Warszawa Klub STODOŁA

"VI Festiwal poświęcony będzie mniejszościom: ukraińskiej, romskiej i żydowskiej. Postanowiłem przedstawić rdzenne zespoły polskie i zespoły polskie połączone z największymi gwiazdami World Music na świecie. Robię to od jakiegoś czasu i wykazuję, że polskie zespoły uprawiające ten styl nie odbiegają poziomem. Od największych międzynarodowych artystów."

Milo Kurtis, Dyrektor Artystyczny Festiwalu

Celem Festiwalu jest przypomnienie i pokazanie wpływu mniejszości narodowych na kształtowanie się polskiej kultury i tożsamości. Festiwal jest formą artystycznego dyskursu różnych kultur, które przez wieki rozwijały się na terenach Rzeczpospolitej.

Wydarzenie koncentruje się na prezentacji pełnego spektrum różnorodnych tradycji muzycznych mniejszości narodowych i etnicznych dawnej i współczesnej Polski. Podczas poprzednich edycji podróżowaliśmy przez świat dźwięków muzyki tatarskiej, ormiańskiej, łemkowskiej, żydowskiej czy kaszubskiej, muzyki źródeł oraz innych muzycznych tradycji i estetyk. Na scenach klubu Hybrydy, Muzeum POLIN, czy Bemowskiego Centrum Kultury, wystąpili wybitni polscy i zagraniczni twórcy oraz wykonawcy różnych nurtów muzyki korzeni, m. in.: David Krakuer, Barcelona Balkan Gipsy Orchestra, Leszek Możdżer & Kapela ze Wsi Warszawa, Trebunie Tutki, KROKE, Laboratorium Pieśni, Bester Quartet, Karolina Cicha, MILO Ensemble, Vocal Varshe, Olo Walicki, Kapela Brodów, Dagadana i inni.

 Pierwszy dzień festiwalu poświęcony będzie tradycjom ukraińskim. Na scenie warszawskiego klubu STODOŁA pojawią się: Kozak System, zespół który utworzyli byli członkowie zespołu Hajdamak oraz DAGADANA.

Dzień później tematem przewodnim stanie się idom kultury cygańskiej/romskiej. Gwiazdą nie tylko tego dnia, ale i całego festiwalu będzie wirtuoz skrzypiec, Roby Lakatos, który "koncertował w Europie, Azji i Ameryce. Współpracował m.in. z Vadimem Repinem i Stephanem Grapellim, jego muzykę uwielbiał Yehudi Menuhin. W 2004 wystąpił wraz z Maximem Vengerovem w koncercie Genius of the Violin, podczas którego towarzyszyła mu Londyńska Orkiestra Symfoniczna." Polskim akcentem będzie specjalny koncert MASZY NATANSON z zespołem.

Ostatni dzień festiwalu naświetli relacje żydowsko-polskie, KAYAH, która wystąpi z zespołem MILO Ensemble. Drugi koncert zaprezentuje Adam Strug, polski śpiewak i instrumentalista.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zrealizowano we współpracy z Narodowym Centrum Kultury.

Organizatorzy: Narodowe Centrum Kultury i Fundacja Edukacji Kulturalnej MILO Art

Produkcja:

Stowarzyszenie Inicjatyw Twórczych Trzecia Fala

Partnerzy:

-ZAiKS

-STOART

-----

Kozak System! Grająca wybuchową mieszankę ska, reggae, punku i folk-rocka formacja przez wielu uważana jest za najlepszy muzyczny towar eksportowy Ukrainy!

Kozak System został założony w 2012 roku przez członków słynnego zespołu Hajdamaky. Iwan Łenio, Ołeksandr Demjanenko, Wołodymyr Szerstiuk, Serhij Borysenko i Serhij Sołowij rozpoczęli wtedy pracę nad debiutancką płytą „Szabla”. Do współpracy zaproszono wielu ukraińskich muzyków i literatów (m.in. Saszko Położyńskiego, Andrija Seredę, Katię Chill i świetnego pisarza Serhija Żadana). Premiera na Ukrainie odbyła się w listopadzie 2012 roku, w Polsce płyta ukazała się w sprzedaży kilka miesięcy później i zyskała ogromną popularność.

Kozak System wyruszył na zagraniczne koncerty i szybko zawojował scenę folk-rockową i nie tylko, dając serię znakomitych występów na festiwalach muzycznych w wielu krajach. W październiku 2013 roku walczący z Aleksandrem Powietkinem Władimir Kliczko poważnie rozważał wyjście do ringu przy dźwiękach utworu Kozak System „Brat za brata”, do czego jednak nie doszło. Ten sam utwór zyskał drugie życie w 2014 roku, kiedy stał się nieoficjalnym hymnem Euromajdanu w Kijowie.

Zespół bardzo mocno zaangażował się w falę protestów, nazywanych ukraińską wiosną. Polscy wykonawcy Enej i Maleo Reggae Rockers wspólnie z muzykami Kozak System nagrali wówczas własną wersję „Brat za brata” w geście solidarności z Ukrainą. W 2015 roku ukazała się druga studyjna płyta Kozak System „Żywy i luby”. W Polsce album ukazał się pod nazwą „Kochaj i żyj” i zawierał m.in. utwór „Kolorowe jarmarki” (nagrany wraz z Marylą Rodowicz) i „Brat za brata” w nowej wersji, nagranej z Enejem i Darkiem Malejonkiem. W 2018 roku ukazała się trzecia płyta grupy „Nie moja”, dziewięć doskonałych, energetycznie zagranych numerów, potwierdzających znakomitą formę grupy.

DAGADANA już od ponad 14 lat znakomicie łączy elementy kultury polskiej i ukraińskiej za pomocą jazzu, elektroniki czy world music. Tam, gdzie dociera, przekracza granice pomiędzy narodami, sceną a publiką, udowadniając, że szczerość w muzyce zapoczątkowuje niesamowitą mistyczną przygodę, wymianę dziejącą się między ludźmi. Zespół jest ambasadorem słowiańskiej kultury, zarówno polskiej, jak i ukraińskiej.

DAGADANA jako jedyny zespół z Polski i Ukrainy zagrał w 2019 roku na legendarnym Glastonbury Festival! Rozpisywał się o nich amerykański National Geographic. Koncertowali w 26 krajach. Na tratwie, w kopalni, na pustyni, na największym festiwalu w Ameryce Południowej a także podczas wielu tournée w Chinach.

Nowa płyta „Tobie” (nominowana do Nagród Fryderyk 2022) jest pełna pieśni życzeniowych (najstarszych utworów zachowanych na słowiańskich ziemiach). Folkowo-jazzowo-elektroniczne aranżacje są ważnym głosem nie tylko w polsko-ukraińskich relacjach. Zespół pokazuje, że śpiewając w ojczystych językach, można zwrócić uwagę radiowców i słuchaczy w najdalszych zakątkach naszego globu.

Skład zespołu:

Daga Gregorowicz - wokal, elektronika, perkusjonalia

Dana Vynnytska - wokal, instrumenty klawiszowe, perkusjonalia

Mikołaj Pospieszalski - kontrabas, gitara basowa, skrzypce, syntezatory, wokal

Bartosz Mikołaj Nazaruk - perkusja, perkusjonalia, wokal

Roby Lakatos to postać, która nie poddaje się jakimkolwiek kwalifikacjom – w tej samej chwili jest szalonym cygańskim skrzypkiem, uduchowionym klezmerem i perfekcyjnie doskonałym wirtuozem, a zaraz potem rasowym jazzmanem i kompozytorem. Artysta pochodzi z rodu legendarnego króla romskich skrzypków, Janosa Bihari’ego. Jako 9-latek debiutował w roli prymisty w cygańskim zespole, by potem ukończyć z pierwszą lokatą budapeszteńskie Konserwatorium im. Beli Bartoka. Wielbił go Yehudi Menuhin. Lakatos występuje zarówno z formacją Klezmer Karma i śpiewaczką jidysz Myriam Fuks, jak i wielką Marthą Argerich czy klasycznymi Franz Liszt Chamber Orchestra oraz Vieuxtemps Quartet. Znają go wszystkie najbardziej prestiżowe sale koncertowe na trzech kontynentach.

Roby Lakatos - skrzypce

Anna Wandtke - skrzypce

Jeno Lisztes - cymbały

Kalman Cseki - fortepian

Paweł Zagańczyk - akordeon

Sebastian Wypych – kontrabas

MASZA NATANSON pochodzi z rodziny o wielopokoleniowej tradycji muzycznej. Swoją silną pasję do muzyki tradycyjnej odziedziczyła zwłaszcza po matce, która od zawsze śpiewała w domu cygańskie i rosyjskie pieśni, jednakże, Masza wybrała własną drogę muzycznego rozwoju. W wieku 15 lat porzuciła szkołę muzyczną a także dom rodzinny, przenosząc się na południe, w Karpaty, w poszukiwaniu prawdziwej tradycyjnej muzyki Karpat i tamtejszych społeczności cygańskich. Grając w lokalnych zespołach ludowych nauczyła się setek melodii i pieśni w dziesiątkach języków i dialektów, które można znaleźć na tym multikulturowym obszarze. Żyła w różnych miejscach, zarabiając na życie muzyką. Przez prawie dwa lata mieszkała i koncertowała z cygańskimi muzykami z zespołu Kałe Bała, aż do momentu, gdy w 2004 roku rozpoczęła się jej przygoda z lubelskim środowiskiem world music, która 2 lata później doprowadziła do stworzenia jej własnego zespołu - Čači Vorba.

Masza współpracuje z wieloma zespołami (Kałe Bała, Village Kollektiv, Transkapela, Romani Bacht, Burdon, Orkiestra św. Mikołaja, Tomek Nowak Nu Collective) i artystami (Rafał Rozmus, Boris Somerschaf, Karo Mkrtchyan, Kuba Niedoborek, Jahiar Azim Irani, Thanos Gountanos, Loukas Metaxas, Bajsa Arifovska, Bart Pałyga, Stanisław Marinczenko, Mitia Gerasimov i in.). W ciągu dziesięciu lat swojej działalności scenicznej nagrała 8 płyt i zagrała ponad 350 koncertów w 17 krajach.

MILO Ensemble feat.KAYAH

Najświeższy projekt muzyczny Dimitriosa „Milo” Kurtisa. Grupa składa się z muzyków pochodzących z różnych kontynentów. World music, wykonywana przez zespół, jest bardziej zbliżona do korzeni etno, a instrumenty, na których grają artyści, pochodzą m. in. z Bliskiego Wschodu, krajów afrykańskich, Mongolii i Indonezji. Każdy z muzyków wnosi własny, odmienny i wyjątkowy wkład w wielokulturową, harmonijną muzyczną mieszankę powstającą z połączenia tych rozmaitych brzmień. W utworach słychać wpływy muzyki wschodniego regionu basenu Morza Śródziemnego, polskiej muzyki ludowej, zachodniej Afryki, Tybetu, jazzu. Z zespołem występował szereg gwiazd tej klasy co: Dave Douglas, Andy Sheppard, Leszek Możdżer czy Wojtek Waglewski.

Obecnie zespół tworzą: Milo Kurtis (lider, klarnet, djembe, kalimba, didgeridoo, głos, instrumenty perkusyjne), Masha Natanson (śpiew, skrzypce, instrumenty perkusyjne), Bart Smorągiewicz (saksofony, flety), Adeb Chamoun (darbuka, riq, bendir, daf, instrumenty perkusyjne), Mateusz Szemraj (ud, saz, rebab, cymbały), Misza Kinsner (saksofon barytonowy, śpiew, saggaty) i Jacek Gładkowski (space).

KAYAH

Wokalistka, kompozytorka, autorka tekstów, współwłaścicielka firmy fonograficznej Kayax. Jedna z najbardziej rozpoznawalnych i docenianych artystek na polskiej scenie muzycznej. Wszechstronna muzycznie artystka, najczęściej poruszająca się w klimatach folk, pop, soul i jazz. Autorka wielu przebojów jak “Za późno”, „Supermenka“, „Na językach“, „Testosteron“, „Prawy do lewego“, „Śpij Kochanie Śpij”, czy świąteczny „Ding Dong”. Obecna na scenie muzycznej już od ponad 25 lat. Swój pierwszy autorski album – “Kamień” wydała w 1995 roku. Płyta został świetnie przyjęta przez krytyków i całą branżę muzyczną, a sama artystka od razu zyskała rzeszę wiernych fanów.

Od tego czasu, Kayah wydała 10 albumów prezentujących jej fascynacje muzyką folkową (”Kayah i Bregović”, “Transoriental Orchestra), klubową (“Zebra”, “JakaJaKayah”, “Stereo typ”), soulową i jazzową (“Kamień”, “Skała”), a nawet klasyczną (“Kayah & Royal Quartet”). W jej dorobku znalazła się również płyta z cyklu “MTV Unplugged”, do której nagrania Kayah została zaproszona jako pierwsza artystka z Europy Środkowo-Wschodniej. Płytą podsumowującą pierwszy etap działalności artystycznej Kayah był dwupłytowy album “The Best and The Rest” wydany w 2005 roku, którym artystka jednocześnie pożegnała się z byłą wytwórnią Sony BMG i rozpoczęła wydawanie płyt we własnej wytwórni płytowej KAYAX, którą założyła wspólnie ze swoim wieloletnim menedżerem i przyjacielem - Tomikiem Grewińskim. W swojej wytwórni KAYAX, Kayah promuje utalentowanych artystów, którzy zachwycili ją swoją muzykalnością, charyzmą i olbrzymim talentem oraz osobowością. Firma ma na koncie już ponad 90 publikacji muzycznych i książkowych.

Adam Strug jest śpiewakiem, na którego repertuar składają się pieśni tradycyjne i własne piosenki. Te pierwsze to - przekazywane od pokoleń wyłącznie w tradycji ustnej - muzyczne klejnoty rodowe, wykonywane w skalach wcześniejszych, niż powszechnie dziś używana skala dur-moll. Te drugie są wyrazem fascynacji muzyką bliskowschodnią. Oba repertuary łączy liryka miłosna.

Osobny nurt w jego pracach badawczych i kompozytorskich stanowi muzyka żydowska. Jest to zachowawcza praktyka, posiłkująca się klasycznym instrumentarium klezmerskim. Instrumentalne i wokalne utwory Struga nawiązują do muzyki żydowskiej wprost, ale nie poprzez cytat - wyrastają z tradycyjnych jak gałąź. W koncercie usłyszymy instrumentalne tusze inspirowane muzyką klezmerską, piosenki do wierszy poetów żydowskich piszących po polsku, oraz autorskie utwory Struga po hebrajsku.

Adamowi Strugowi towarzyszyć będą: Szczepan Pospieszalski (trąbka), Tomek Stawiecki (klarnet), Maksymilian Mucha (kontrabas), Hipolit Woźniak (buzuki), Mateusz Kowalski (mandolina) i Tomasz Skrętkowski (instrumenty perkusyjne).